نامزدهای کوچک؛ مسئولیت بزرگ

1. پیش از برگزاری هر انتخاباتی، صف طویلی از افرادی که احساس تکلیف کرده‌اند مشاهده می‌شود که خود را در معرض رأی عمومی قرار داده‌اند. این افراد با تکیه بر ضعف‌های پیشینیان، همواره بر این نکته تأکید می‌کنند که اوضاع بد مردم، وظیفه‌ی سنگینی را بر دوش آنان گذاشته است که به حق قیام کنند و مردم را از مهنت و مصیبت برهانند و شگفت آنکه تا کنون کسی این گونه نگفته که احساس تکلیف کرده‌ام وارد عرصه‌ای که شایستگی تصدی آن را ندارم نشوم. کسی تا کنون نگفته است که ورود و اشغال یک پست حساس توسط من که ورودی به آن ندارم، خیانتی است در حق مردمی که چشم امید به من دوخته‌اند و انتظار دارند مشکلاتشان را حل کنم و آنان را به تعالی رهنمون سازم. در عوض انسان‌های بزرگ و کوچک، همواره از این سخن گفته‌اند که خداوند از آنان تعهد گرفته است که وارد عرصه شوند و مسئولیت بپذیرند؛ مسئولیت‌های سنگینی که کمر ملتی زیر بار آن خم می‌شود، چه رسد به افراد ضعیف و ناتوانی که از اداره‌ی خانه و کاشانه‌ی خویش نیز ناتوان‌اند!
2. انتخابات ریاست‌جمهوری، خردادماه سال آینده برگزار می‌شود و این انتخابات نیز از قاعده‌ی پیش‌گفته مستثنا نیست و تأسف‌بار آنکه در این انتخابات، بنا به دلایلی که ذکر آن در این مجال نمی‌گنجد، از همه‌ی طیف‌های سیاسی، افراد بی‌شماری احساس تکلیف کرده‌اند و وارد میدان شده‌اند. در این مختصر، قصد ورود به مصادیق نداریم و شاید برخی از این افراد که اعلام حضور کرده‌اند انسان‌های شایسته‌ای باشند، ولی سؤال اساسی این است که آیا لیست پرتعداد افرادی که برخی از آن‌ها در پست‌های کنونی خود نیز دچار بحران هستند، می‌تواند واقعی و نشان‌دهنده‌ی استعدادهای این افراد باشد یا اینکه این عده احساس می‌کنند طعمه‌ای در وسط میدان بلاصاحب افتاده است و اگر این طعمه توسط آنان ربوده نشود، دیگری آن را با خود خواهد برد و از آن متنعم خواهد شد؟!
نگاهی گذرا به مسئولیت‌ها و تکالیفی که قانون اساسی بر دوش رئیس‌جمهور گذاشته است نشان از اهمیت این سمت در جمهوری اسلامی دارد. رئیس‌جمهور، بر اساس اصل 114 قانون اساسی، نماینده‌ی منتخب و مستقیم مردم و یکی از مظاهر برجسته‌ی حاکمیت ملی، عالی‌ترین مقام رسمی کشور پس از مقام رهبری (اصل 113)، مورد تأیید مقام رهبری (اصل 110 «9») و رئیس قوه‌ی مجریه (اصل 133) است و بر اساس این همه، رئیس‌جمهور واجد اختیارات فراوانی است، از آن جمله می‌توان به این موارد اشاره کرد:
2-1. مسئولیت اجرای قانون اساسی: یکی از مهم‌ترین وظایف رئیس‌جمهور اجرای قانون اساسی است و می‌تواند از طریق نظارت، کسب اطلاع، بازرسی و پیگیری، اقدامات لازم را به ‌عمل آورد و در صورت توقف یا عدم اجرای اصلی از اصول قانون اساسی، به نحو مقتضی اقدام نماید.
2-2. انتخاب و عزل وزیران: به‌ موجب اصل 133 قانون اساسی، وزیران توسط رئیس‌جمهور تعیین و برای گرفتن رأی اعتماد به مجلس معرفی می‌شوند.
2-3. ریاست هیئت وزیران: رئیس‌جمهور بر کار وزیران نظارت و با اتخاذ تدابیر لازم به هماهنگ ساختن تصمیمات وزیران اقدام می‌کند.
2-4. مسئولیت اقدامات وزیران: هر یک از وزیران مسئول اقدامات و وظایف خویش است و رئیس‌جمهور مسئول اقدامات وزرا در مقابل مجلس است.
2-5. توشیح قوانین و عهدنامه‌ها: مصوبات قانونی و عهدنامه‌ها و مقاوله‌نامه‌ها، وقتی لازم‌الاجرا می‌شوند که از طرف رئیس‌جمهور رسماً امضا و به مأموران اجرایی کشور ابلاغ شوند.
2-6. اختیار وضع آیین‌نامه‌های اداری: طبق اصل 138 قانون اساسی، هیئت وزیران می‌توانند برای انجام وظایف قانونی خود، به وضع نظامات و آیین‌نامه‌های عمومی مبادرت کنند و ریاست‌جمهوری، رئیس هیئت وزیران محسوب می‌شود.
2-7. اعزام سفیران به خارج و پذیرش سفرای خارجی: سفیران به پیشنهاد وزیر امور خارجه و تصویب رئیس‌جمهور تعیین می‌شوند.
2-8. اعطای نشان‌های دولتی: طبق اصل 129 قانون اساسی، اعطای نشان‌های دولتی با رئیس‌جمهور است.
2-9. ریاست شورای عالی امنیت ملی: طبق اصل 176 قانون اساسی، به‌ منظور تأمین منافع ملی و پاسداری از انقلاب اسلامی و تمامیت ارضی و حاکمیت ملی، شورای عالی امنیت ملی به ریاست رئیس‌جمهور تشکیل می‌شود.
3. پرواضح است که ریاست‌جمهوری دوره‌ی کارآموزی نیست که فردی عهده‌دار این سمت شود و بعد از مدتی آزمون و خطا، به حوزه‌های مدیریتی خود اشراف پیدا کند.
رهبر معظم انقلاب در روز 19 دی‌ماه سال جاری، در دیدار با مردم قم، به این مسئله اشاره کردند و فرمودند: «هر کسى که در خود صلاحیتى احساس می‌کند و کار اجرایى بلد است، مى‌آید و خود را در معرض انتخاب مردم می‌گذارد.»
ایشان در ادامه‌ی این سخنرانی، به مسئولیت‌های خطیر ریاست‌جمهوری اشاره کردند و اظهار داشتند: «اداره‌ى مملکت و کار اجرایى، کار کوچکى نیست. کارهاى بزرگ و بارهاى سنگینى بر دوش مجریان سطوح بالاست. ممکن است کسانى که در سطوح دیگرى کار می‌کنند، ابعاد این سنگینى را هم بعضاً تشخیص ندهند که چقدر این بار سنگین است. آن کسانى که وارد میدان می‌شوند، باید کسانى باشند که در خود توانایىِ کشیدن این بار را بیابند؛ صلاحیت‌هایى را هم که در قانون اساسى است و شوراى محترم نگهبان بر روى آن‌ها تکیه خواهد کرد، در خودشان ملاحظه کنند و واقعاً وابسته و دلبسته‌ى به نظام و قانون اساسى باشند؛ بخواهند قانون اساسى را اجرا کنند؛ چون رئیس جمهور سوگند می‌خورد که قانون اساسى را اجرا کند؛ قسم دروغ که نمی‌شود خورد. کسانى که این را احساس می‌کنند، در آن میدان مى‌آیند؛ کسانى هم که نه، قصد ندارند در این صحنه حاضر شوند، در صحنه‌ى انتخاب کردن و کمک به پرشور شدن انتخابات شرکت خواهند کرد.»
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای همچنین در نخستین نشست اندیشه‌های راهبردی، که آذرماه سال 89 برگزار شد، فرمودند: «هر کسى به هر اندازه‌اى از مدیریت که می‌خواهد مباشرت کند، بایستى صلاحیت آن را در خودش به وجود بیاورد یا در خودش ببیند و بپذیرد؛ بدون این، عمل نامشروعى انجام داده.»
از این رو، هر شخصیتی که بخواهد ریاست قوه‌ی مجریه را بر عهده بگیرد، بایستی صلاحیت‌هایی که در قانون اساسی برای رئیس‌جمهور شمرده شده است در خود بیابد یا ایجاد کند و طبیعتاً این صلاحیت‌ها در یک روز یا در برهه‌ی چندماهه ایجاد نمی‌شود.
کوتاه سخن اینکه شخصی که می‌خواهد پست حساس ریاست‌جمهوری یا ریاست قوه‌ی مجریه را بر عهده بگیرد بایستی واجد ویژگی‌های زیادی باشد که به برخی از آن‌ها در قانون اساسی اشاره شده است. کسی که خود را برای تصدی این سمت نامزد می‌کند باید در خود این ویژگی‌ها را احساس کند و بیابد و نتیجه آنکه «کسی که شایستگی سمتی را ندارد، ولی خود را نامزد آن پست می‌کند، قطعاً به خود و کشور خیانت کرده است.»
منبع:سایت برهان